Κρεμαστή Λάρισσα - Γαρδίκι - Πελασγία

Αγαπητοί συνάδελφοι, σας παρουσιάζω μια αξιολάτρευτη γωνιά της πατρίδας μας: Μια μικρή κωμόπολη στους πρόποδες της Οθρης, την Πελασγία

Η Πελασγία (Β.38,55ο - A.22,52ο) απέχει 256 χλμ. από την Αθήνα και βρίσκεται στα ανατολικά του νομού Φθιώτιδας, κοντά στα όρια με το νομό Μαγνησίας. Είναι χτισμένη σε λόφο (υψόμετρο 180 μ.) και ψηλά βορειοδυτικά δεσπόζει η Όθρη. Αποτελεί την πρωτεύουσα του ομώνυμου Δήμου που αποτελούν η Πελασγία, το Βαθύκοιλο, η Γλύφα, οι Μύλοι, ο Κυπαρισσώνας και η Παραλία Πελασγίας. Κατά την απογραφή του 2001 ο Δήμος Πελασγίας είχε πληθυσμό 3299 κατοίκων (1688 άνδρες και 1611 γυναίκες).

Οι ονομασίες της Πελασγίας έχουν σχέση τόσο με την τοποθεσία της όσο και με τις εξελίξεις που διαδραματίστηκαν στον ευρύτερο χώρο της Ελλάδας .Στην μακραίωνη ιστορική διαδρομή της η Πελασγία εμφανίστηκε με διάφορα ονόματα όπως η Λάρισα η Πελασγία, Λάρισα η κρεμαστή, Γαρδίκι Κρεμαστής Λαρίσης και τελευταία Πελασγία.

Η ονομασία Λάρισα η Πελασγία που υπάρχει στην αρχαία εποχή έχει σχέση με τους πρώτους κατοίκους της Ελλάδας τους πελασγούς, που σύμφωνα με την παράδοση εγκαταστάθηκαν και στην περιοχή της Πελασγίας, αφού μετανάστευσαν από την κεντρική Θεσσαλία η την Αρκαδία. Πελασγική είναι και η λέξη Λάρισα που έχει τη σημασία του φρουρίου η της ακρόπολης.

Η άλλη αρχαία ονομασία της Κρεμαστή Λάρισα είναι γνωστή από πολλούς Έλληνες και Λατίνους συγγραφείς .Επειδή τα σπίτια της αρχαίας πόλης ήταν κτισμένα γύρω από την ακρόπολη και πάνω σε ύψωμα που σήμερα ονομάζετε κάστρο φαίνονταν από μακριά κυρίως σ' όσους έπλεαν στη θάλασσα του Μαλιακού κόλπου σαν να ήταν κρεμασμένα στο λόφο. Γι' αυτό ονομάστηκε κρεμαστή Λάρισα.

Η λέξη Γαρδίκι είναι σλαβική και σημαίνει <<μικρή πόλη>> η <<πέρασμα>>. Το όνομα Γαρδίκι κρεμαστής Λαρίσης το διατήρησε μέχρι στις 20 Οκτωβρίου 1926 που συνεδρίασε το κοινοτικό συμβούλιο με εισήγηση του Προέδρου Δημητρίου Ιωαν. χριστοπούλου και πήρε το όνομα Πελασγία που διατηρεί μέχρι σήμερα.

Στις δύο ονομασίες έχει αναφερθεί ο γεωγράφος Στράβων (1ος π.Χ. αιώνας).Γράφει σχετικά <<.....της δ' εξής παραλίας εν μεσογαία εστίν η Κρεμαστή Λάρισα είκοσι σταδίους αυτής διέχουσα , η δ'αυτή και Πελασγία λεγομένη Λάρισα....>>.Οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής ασχολούνταν με το εμπόριο την ναυτιλία την αμπελοκαλλιέργεια καθώς και τη παραγωγή χαλκού όπου λειτουργούσαν μεταλλεία χαλκού με αποτέλεσμα της κοπής πολλών νομισμάτων με την μορφή του Αχιλλέα τον 3ο αιώνα π.Χ.

Τα χρόνια που ακολούθησαν η μοίρα της περιοχής μας ταυτίζεται με αυτήν της υπόλοιπης Ελλάδας. Περσικοί πόλεμοι, Μακεδονική και στη συνέχεια Αιτωλική και Ρωμαϊκή κυριαρχία

Στην βυζαντινή εποχή αρχίζουν οι γοτθικές επιδρομές οι επιδρομές Σλάβων και βουλγάρων που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εκάστοτε ονομασία της .Το 1470 το Γαρδίκι πέφτει στα χέρια των τούρκων και στην διάρκεια της επανάστασης του 1821 συνέβησαν δυο σημαντικά γεγονότα : Η μάχη της Πελασγίας και μια από τις μεγαλύτερες σφαγές των τούρκων στον Bελά ποταμό.

Το 1832 η Πελασγία απελευθερώνετε ολοκληρωτικά από τους τούρκους και από τότε αρχίζει μια νέα εποχή για την Πελασγία και η περιοχή αναπτύσσεται οικονομικά και κοινωνικά.Ο Δήμος Κρεμαστής Λαρίσης σχηματίστηκε το 1836. Το Δήμο αποτελούσαν το ΓΑΡΔΙΚΙ (πρωτεύουσα) και τα χωριά Άγναντη, Αχλάδι, Μαχαλάς (Κυπαρισσώνας), Μύλος (Μύλοι), Ράχες, Σουβάλα (Βαθύκοιλο). Το 1840 προστέθηκε η Βλύχα (Γλύφα) και το Βελέσι (Καμαρόβρυση). Ο Δήμος Κρεμαστής Λαρίσης λειτούργησε σαν Δήμος μέχρι το 1912, οπότε γίνεται κοινότητα. Το Αχλάδι, οι Ράχες και οι Μύλοι αποσπάστηκαν. Η Γλύφα και η Σουβάλα αποσπάστηκαν το 1919 και αποτέλεσαν κοινότητα με το όνομα Σουβάλα (μετονομάστηκε σε Βαθύκοιλο το 1927). Η Γλύφα αποσπάστηκε από το Βαθύκοιλο και αναγνωρίστηκε κοινότητα το 1929.

Μερικά αξιοθέατα της Πελασγίας:

Ο όρμος του Αγίου Γεωργίου

Το νησάκι του Αγίου Νικολάου

Η λιμνοθάλασσα της Ντάπιας

Υπολείμματα του θερινού ανακτόρου του Αχιλλέα και των Μυρμιδόνων του.